ความรู้เรื่อง "โรคไต"

ไต เป็นส่วนหนึ่งของทางเดินปัสสาวะ ซึ่งมีหน้าที่สร้างปัสสาวะ เมื่อปริมาณปัสสาวะที่เก็บไว้ในกระเพาะปัสสาวะมากพอ ต้องถ่ายปัสสาวะออกมา

อาการของโรคไต

          - บวม ระยะแรก อาจมีเพียงการบวมที่หนังตาและหน้า ต่อมาจะมีการบวมที่ขาและเท้า ใช้นิ้วกดที่หน้าแข้งแล้วปล่อย จะมีรอยบุ๋มอยู่ แสดงว่า บวมอาการบวมเกิดจากการมีน้ำและเกลือเพิ่มขึ้นในร่างกาย โรคสำคัญที่ทำให้บวมก็คือ โรคไต โรคหัวใจ และโรคตับ

          - ปัสสาวะเป็นเลือด ถ้าปัสสาวะที่ออกมามีสีออกแดง หรือเป็นแบบสีน้ำล้างเนื้อ แสดงว่ามีเลือดออกจากทางเดินปัสสาวะ ควรรีบไปปรึกษาแพทย์

          - ปัสสาวะบ่อย ในคนปกติจะไม่ตื่นมาปัสสาวะในตอนกลางคืนบ่อยกว่าคืนละครั้ง อาการปัสสาวะบ่อยเป็นอาการของโรคไตบางชนิด สาเหตุอื่นที่พบบ่อยที่สุดก็คือโรคเบาหวาน นอกจากนั้นอาจเกิดจาก เบาจืด กระเพาะ ปัสสาวะอักเสบ หรือดื่มน้ำมากเกินไป นอกจากนั้นยังอาจเป็นอาการของโรคไตวายระยะแรก ถ้ามีอาการปัสสาวะบ่อย หรือมากกว่าวันละ 3 ลิตรหรือตื่นมาปัสสาวะตอนกลางคืน ควรพบแพทย์

          - ปัสสาวะน้อยลง เมื่อดื่มน้ำมาก แต่ปัสสาวะไม่ออกมากตามหรือปัสสาวะไม่ออก มักเกิดจากการทำงานของไตเสีย หรือมีการอุดกั้นของทางเดินปัสสาวะ ควรรีบปรึกษาแพทย์

          - ปัสสาวะลำบาก การปัสสาวะขัด แสบ หรือ ลำบาก หากมีอาการเหล่านี้ อาจเกิดจากโรคของ กระเพาะปัสสาวะ หรือท่อปัสสาวะ เช่น นิ่ว กระเพาะปัสสาวะอักเสบ ท่อปัสสาวะอักเสบ หรือตีบตัน และ ต่อมลูกหมากโตในผู้ชาย หากมีอาการปัสสาวะลำบากควรรีบปรึกษาแพทย์

          - ปัสสาวะเล็ดราด อาการปัสสาวะเล็ดราด พบบ่อยในผู้หญิง โดยเฉพาะหญิงที่คลอดลูกหลายคน ทำให้เกิดการหย่อยยานของมดลูก หรือที่เรียกว่ากระบังลมหย่อน นอกจากนั้น อาจเกิดจากการอักเสบของกระเพาะปัสสาวะ หรือเนื้องอกของอวัยวะต่างๆ ที่อยู่ใกล้กับหูรูด

          โรคไตและโรคระบบทางเดินปัสสาวะที่พบบ่อย

          กระเพาะปัสสาวะอักเสบ พบในผู้หญิง โดยเฉพาะผู้ที่ชอบกลั้นปัสสาวะ อาการสำคัญ ได้แก่ ปัสสาวะลำบาก ปัสสาวะบ่อย แสบขัด ขุ่น บางครั้งอาจมีปัสสาวะเป็นเลือด และมีไข้ร่วมด้วย การปล่อยให้มีอาการกระเพาะปัสสาวะอักเสบเป็นเวลานานโดยไม่รับการรักษา อาจทำให้เกิดกรวยไตอักเสบเฉียบพลัน

          กรวยไตอักเสบ อาจเกิดการอักเสบทั้งแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง ส่วนใหญ่มักเป็นการอักเสบแบบเฉียบพลัน ซึ่งเกิดต่อเนื่องจากกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ส่วนใหญ่พบในผู้หญิง ผู้ป่วยมักมีอาการไข้ หนาวสั่น ปวดหลัง เคาะเจ็บบริเวณหลัง มักมีปัสสาวะลำบาก ปัสสาวะบ่อย แสบขัด และขุ่น ร่วมด้วย การปล่อยให้มีกรวยไตอักเสบโดยไม่ได้รับการรักษาอาจมีอันตรายรุนแรงถึงชีวิต

          ไตวายเฉียบพลัน สาเหตุสำคัญเกิดจากการสูญเสียเลือด น้ำและเกลือแร่จากร่างกายอย่างรุนแรง เช่น เสียเลือดจากอุบัติเหตุ หลังการผ่าตัด เลือดออกในกระเพาะอาหาร ท้องเสีย อาเจียน หรือช็อกจากสาเหตุต่างๆ อาการสำคัญของผู้ป่วย คือ ปริมาณปัสสาวะลดลง ร่วมกับสาเหตุต่างๆ ดังกล่าว แพทย์จะให้การรักษาอย่างเร่งด่วน และอาจจำเป็นต้องล้างไตในผู้ป่วยบางราย แต่ถ้าผู้ป่วยมีชีวิตรอด ไตมักจะฟื้นตัวกลับเป็นปกติ โดยไม่จำเป็นต้องรับการรักษาแบบเรื้อรัง

          ไตวายเรื้อรัง เกิดจากหลายสาเหตุ เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เกาต์ การรับประทานยาบางอย่างที่มีพิษต่อไต แต่ผู้ป่วยจำนวนมากไม่พบสาเหตุบางอย่างที่มีพิษต่อไต แต่ผู้ป่วยจำนวนมากไม่พบสาเหตุของไตวายเรื้อรังที่แน่นอน การปฏิบัติตัวที่สำคัญของผู้ป่วย คือ การลดโปรตีนซึ่งมีอยู่ในเนื้อสัตว์และไข่ งดโปรตีนจากพืช เช่น ถั่ว ถ้ามีอาการบวมและความดันโลหิตสูง ควรงดของเค็ม สำหรับผลไม้นั้น รับประทานได้เล็กน้อย ต้องรับประทานยา และพบแพทย์นัด

ที่มา : หนังสือพิมพ์คมชัดลึก