รู้จักโรคหลอดเลือดสมอง
โรคที่ไม่ได้เกิดในผู้สูงอายุเท่านั้น
อัมพฤกษ์ อัมพาต ที่คนไทยเราเรียกกันติดปากนั้น จริงๆ แล้วก็คืออาการที่เกิดจากโรคหลอดเลือดสมองตีบหรือสมองขาดเลือด ซึ่งจะทำให้เกิดภาวะพิการและเสียชีวิตมากเป็นอันดับ 3 รองจากหัวใจและโรคมะเร็ง โดยทุกๆ 14 นาทีจะมีคนเสียชีวิตจากโรคนี้ 1 คน
คนทั่วไปมักจะเข้าใจว่า อัมพฤกษ์ อัมพาต จะเกิดขึ้นได้เฉพาะในผู้สูงอายุเท่านั้น แต่หารู้ไม่ในปัจจุบันเราสามารถพบผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในผู้ที่มีอายุต่ำกว่า 50 ปีมากขึ้นเรื่อยๆ ตลอดจนผู้ป่วยที่ยังอยู่ในช่วงวัยรุ่นก็มีจำนวนเพิ่มขึ้นทุกปี ทั้งนี้ เนื่องจากสภาพสังคมและวิถีชีวิตที่แปรเปลี่ยนไป ดังนั้น ผู้ที่อายุ 40 ปี ขึ้นไปควรพึงระวังว่าอาจมีปัญหาสุขภาพหลอดเลือดและความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดการตีบตันและแตกของหลอดเลือดสมองด้วย
โรคหลอดเลือดสมองมีชนิดใดบ้าง...
หลอดเลือดสมองตีบ เกิดจากหลอดเลือดแดงที่สมองมีอาการแข็งและตีบ ซึ่งจะค่อยๆ เกิดขึ้นทีละน้อยและในที่สุดหากมีลิ่มเลือดมาอุดตันหลอดเลือดก็จะทำให้เกิดภาวะสมองขาดเลือด หลอดเลือดสมองตีบพบบ่อยในผู้สูงอายุ เนื่องจากคนกลุ่มนี้มักจะมีภาวะหลอดเลือดแดงแข็งจากไขมันเกาะตามผนังหลอดเลือด
และเป็นโรคแทรกซ้อนที่พบบ่อยในผู้ที่เป็นความดันโลหิตสูง เบาหวานและไขมันในเลือดสูง สำหรับผู้ที่สูบบุหรี่ ดื่มเหล้าหรือน้ำหนักเกินเกณฑ์มาตรฐานจะมีโอกาสเกิดภาวะนี้ได้ก่อนวัยอันควรเนื่องจากกลุ่มคนเหล่านี้มักภาวะหลอดเลือดแดงแข็งเร็วกว่าปกติ นอกจากนี้ผู้ที่มีญาติพี่น้องเป็นอัมพาตก็จะมีความเสี่ยงต่อโรคนี้มากขึ้น
หลอดเลือดสมองอุดตัน เกิดจากลิ่มเลือดที่เกิดขึ้นในหลอดเลือดส่วนอื่นของร่างกาย ซึ่งมักจะมาจากลิ่มเลือดที่หัวใจหลุดลอยตามกระแสเลือดและมาอุดตันหลอดเลือดสมอง ทำให้เซลล์สมองตายเพราะขาดเลือด หลอดเลือดสมองอุดตันจึงมักจะพบในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ
หลอดเลือดสมองแตก เกิดจากหลอดเลือดที่เปราะบางแตกออก ทำให้เนื้อสมองโดยรอบตาย ซึ่งเป็นอันตรายที่ร้ายแรงอาจทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้ในเวลาอันรวดเร็ว หลอดเลือดสมองแตกมักเกิดจากโรคความดันโลหิตสูง
อัมพฤกษ์ อัมพาตต่างกันอย่างไร..
อัมพฤกษ์คืออาการอ่อนแรง แต่ผู้ป่วยยังพอขยับร่างกายส่วนนั้นได้บ้าง ส่วนอัมพาตคืออาการอ่อนแรงจนไม่สามารถขยับเขยื้อนร่างกายได้เลย อัมพฤกษ์เป็นเสมือนสัญญาณเตือนภัยก่อนที่จะเป็นอัมพาตภายใน 6-12 เดือน เรามักจะเข้าใจว่าอัมพฤกษ์ อัมพาตนั้นจะต้องมีอาการอ่อนแรงเสมอ แต่จริงๆ แล้วอาการชาหรือมีความรู้สึกน้อยลงครึ่งซีกทั้งในแง่ของการรับรู้ สัมผัส ความเจ็บปวด ความรู้สึกร้อนหรือเย็นล้วนเกิดจากโรคหลอดเลือดสมองทั้งสิ้น
7 สัญญาณอันตรายก่อนเป็นอัมพาต...
ถึงแม้ว่าอัมพาตจะเกิดขึ้นฉับพลันจนเรียกกันว่าเป็น ลมอัมพาต หรือ โรคลมปัจจุบัน ก็ตาม แต่ใช่ว่าร่างกายจะไม่ส่งสัญญาณเตือนภัยล่วงหน้าให้เรารู้สักนิดเลย หากเราใส่ใจและรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ ก็สามารถลดโอกาสการเป็นอัมพาตได้อย่างมีประสิทธิภาพ 7 สัญญาณอันตรายต่อไปนี้มักจะเกิดขึ้นก่อนเป็นอัมพาต
- ไม่มีแรงหรือชาอย่างเฉียบพลันที่ใบหน้า แขนหรือขาซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย มือหยิบของแล้วร่วงตก อาการมักเกิดขึ้นชั่วขณะและหายเองได้ภายในเวลา 24 ชั่วโมง
- ตามัวหรือมองไม่เห็นอย่างเฉียบพลันโดยเฉพาะถ้าเป็นกับตาข้างเดียว
- อยู่ๆ ลิ้นแข็งหรือขาทำให้พูดไม่ชัดหรือพูดลำบาก แต่สามารถกลับสู่ภาวะปกติอย่างรวดเร็ว
- วิงเวียนศีรษะบ่อย บางทีเป็นลมล้มลงแต่สามารถรู้สึกตัวได้อย่างรวดเร็ว
- ความจำเสื่อมลงอย่างเห็นได้ชัด
- นึกอะไรช้าลง สับสน ขาดสมาธิ สมรรถภาพการทำงานลดลงอย่างไร้เหตุผล
- อยู่ๆ ปวดศีรษะรุนแรงอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน
อัมพาตมักจะเกิดจากความผิดปกติของสมองเพียงซีกใดซีกหนึ่ง ซึ่งจะทำให้แขนขาซีกที่ตรงกันข้ามเป็นอัมพาต เช่น ถ้าเป็นอัมพาตซีกขวาก็แสดงว่ามีความผิดปกติในสมองซีกซ้าย เป็นต้น
ที่มา: หนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจ